RYTM HARLEMU

Po dwóch znakomitych powieściach mierzących się z rasistowską przeszłością Startów Zjednoczonych - „Kolei podziemnej" i „Miedziakach" - Colson Whitehead sięgnął po literaturę gatunkową: podszyty ironią kryminał, którego akcja toczy się na przełomie lat 50, i 60. w Nowym Jorku. Barwny, kipiący życiem portret czarnego Harlemu - z Rayem Carneyem, właścicielem salonu meblowego i człowiekiem o wielkich aspiracjach, lecz niedorównujących im możliwościach awansu społecznego na pierwszym planie - to pierwszorzędna rozrywka, w której nie brakuje ulicznych strzelanin, mafijnych porachunków i okradanych sejfów. Lżejszy kaliber powieści nie oznacza jednak, że dwukrotnie nagrodzony Pulitzerem autor porzucił poważne tematy. Lecz znacznie ważniejsza jest tu refleksja na temat Ameryki pełnej podziałów klasowych i rasowych. A wiele elementów fabuły - polityczna korupcja, brutalność policji, uprzedzenia wobec mniejszości czy miejska gentryfikacja - jest równie aktualnych co pół wieku temu.

Jakub Demiańczuk, "POLITYKA"

Nigdy dotąd Whitehead nie pisał tak plastycznie, skupiając się na mahoniowych fornirach mebli, odgłosach samochodów czy zapachach Harlemu, a przy okazji pokazuje bogactwo kultury czarnej Ameryki. Whitehead skorzystał z okazji i w kryminalnej fabule opowiedział o tym, jak prawo USA, mimo zniesienia wszelkich podziałów, nierówno traktuje czarnych i białych obywateli. Tą książką uwolnił się od ciężaru poprzednich powieści, a nam dał opowieść rodem z gangsterskich filmów Martina Scorsese.

Alksander Hudzik, "Newsweek"

Najnowsza powieść Colsona Whiteheada (za dwie poprzednie otrzymał Nagrodę Pulitzera) to hołd pisarza złożony Nowemu Jorkowi i jego rodzinnej dzielnicy, historia społecznych nierówności (z zamieszkami z roku 1964 w tle), zapis życia prowadzonego przez potomków niewolników oraz emigrantów z Karaibów i Indii Zachodnich w mieszkaniach, rozrywkowych lokalach i na ulicach. Harlem w książce Whiteheada pulsuje, karmi czytelnika dźwiękami i zapachami. Czyta się tę powieść kryminalną z ogromną przyjemnością i - mimo wszystko - kibicuje Carneyowi, który niejeden raz zdąży się w swych wyborach pogubić.

Michał Nogaś, Gazeta Wyborcza

Pisarz, który odniósł wielki sukces dwoma świetnymi książkami o segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych i jej dramatycznych konsekwencjach, napisał powieść, którą po pobieżnej lekturze można nazwać kryminałem. Jednak czytając ją uważnie, bez trudu odkrywamy, że autor ulokował w książce o wiele większe ambicje niż tylko odtwarzanie reguł powieści gatunkowej. (...) Whitehead posłużył się konwencją kryminału z rozbudowanym wątkiem społecznym chyba po to, by pokazać, że w rozkwitającym społeczeństwie czarni Afroamerykanie nie byli naturalnymi beneficjentami przemian. Nadal nie byli traktowani, jak wszyscy inni Amerykanie, nadal stały przed nimi bariery i jeśli któryś był zdeterminowany, by spełnić marzenie o lepszym życiu, a nie miał możliwości zrobić tego „prostą drogą", to skręcał w zaułki Harlemu, gdzie mógł znaleźć nieuczciwą pomoc. Whitehead barwnie opisuje te mechanizmy i pokazuje, że bohater jego powieści mimo zamieszania się w nieuczciwe interesy zachował - chwiejny bo chwiejny - pion moralny. Świetna powieść!

Leszek Bugajski, Wprost.pl

Wycieczka w świat, którego już nie ma. Opowiadana przy tym językiem jakiego dziś się w literaturze nie używa. Jakbym miał porównać to powiedziałbym, że jest to skrzyżowanie uwielbienia do lokalności Chestera Himesa z emocjami Jamesa Baldwina. Dorzuciłbym do tego jeszcze wrażliwość na kwestie rasowe Spike’a Lee z okresu „Do The Right Thing”. Zresztą „Rytm Harlemu” to powieść, którą Lee powinien na-ten-tychmiast adaptować na ekran. Jest napisana jakby wprost dla niego. Reasumując - jeśli macie ochotę na sentymentalny spacer ulicami Harlemu, doprawiony szczyptą drobnych przewałów i wielką chochlą życia, to macie powieść dla siebie. Z trzech powieści Whiteheada wydanych w Polsce - do tej będę wracał najczęściej. A w sumie zapomniałem - tak, to kryminał.

Robert Ziębiński, dziennikarz, pisarz

Autor, znany polskiemu czytelnikowi z dwóch - „Kolej podziemna" i „Miedziaki" - książek nagrodzonych w Stanach Zjednoczonych i przetłumaczonych na ponad 30 języków, tym razem opowiada o ważnych społecznie problemach, posługując się podszytą ironią konwencją powieści gangsterskiej.

Jacek Binkowski, "Angora"

Wbrew pozorom nie jest to kryminał, a raczej powieść obyczajowa z wątkami gangsterskimi. Dla autora ważniejsze od budowania napięcia jest snucie opowieści o stosunkach panujących na początku lat 60. w Harlemie, niełatwej drodze do awansu społecznego czarnych przedsiębiorców, a także dylematach moralnych Raya Carneya. Bardzo ciekawe.

Ryszard Kozik, Gazeta.pl

Wielowymiarowa, emocjonująca powieść, która mogłaby uchodzić za literaturę gatunkową. Rytm Harlemu to o wiele więcej niż powieść sensacyjno-kryminalna, ale już sama wartość rozrywkowa powinna zapewnić tej książce taki sam sukces, jaki odniosły Kolej podziemna i Miedziaki.

„The New York Times”

Książka, która sprawia prawdziwą rozkosz. Powieść o ogromnych walorach literackich i zarazem wciągające czytadło, którego nie da się odłożyć przed doczytaniem do końca.

„Los Angeles Times”

Colson Whitehead to prawdziwy mistrz amerykańskiej literatury.

„New York Times Book Review”