BEZCENNE, NAZIŚCI OPĘTANI SZTUKĄ
Anders Rydell
Piękno należy do tego, kto potrafi je docenić.
Naziści byli przekonani, że potrafią.
W latach 1933–1945 na rozkaz Hitlera zrabowano tysiące dzieł sztuki z muzeów, galerii i prywatnych kolekcji, przede wszystkim należących do rodzin żydowskich. Najwspanialsze dzieła miały trafić do głoszącego chwałę Rzeszy Führermuseum, a „sztukę zdegenerowaną” – entartete Kunst – niszczono albo sprzedawano za, tak potrzebną, zagraniczną walutę.
Handel dziełami sztuki był w tym czasie kwitnącym interesem. Wbrew temu, co niektórzy sądzą o funkcjonowaniu nazistowskiego systemu, nie był aż tak szczelny. Konfiskowanie majątków odbywało się nie tylko w jego ramach. Wielu dostrzegło możliwość błyskawicznego
wzbogacenia się i skwapliwie z niej skorzystało. Choć po wojnie wiele z tych zagrabionych dzieł odnaleziono, los ponad 100 000 eksponatów pozostawał nieznany, a spora ich część trafiła do najznamienitszych galerii sztuki na świecie…
Bezcenne to porywająca opowieść nie tylko o fanatycznym opętaniu nazistów sztuką, ale także o walce o „zaginione” dzieła i spadkobiercach próbujących odzyskać swoje dziedzictwo. W tej walce „prawo” nie zawsze znaczy to samo co „sprawiedliwość”, a hipokryzja tych, którzy próbują zachować bezcenne dzieła, nie ustępuje tej, z jaką kiedyś je zagrabiano. Jak widać, i tu sprawdza się stara maksyma: czasami wygodniej nie wiedzieć.
